Kan Konuşmaz

 

Emeğin kutsallığını, emekçinin hiç eksilmeyen dürüstlüğünü, yokluk ve açlık dolu günlerinde dahi yozlaşmadan uzak, namuslu bir hayat süren işçi sınıfını romantizmin kucakladığı satırlarda kaleme alıyor Nazım Hikmet.

Üstadın karşılaştığım ilk romanı olması sebebiyle merakla okudum bu kitabı. Kütüphanemizin bir köşesinde, hayatlarından kesitler sunduğu kahramanları gibi gösterişten uzak kapağıyla öylece duruyordu rafların birinde.

İkinci Meşrutiyet döneminde başlıyor, küçük tornacı dükkânında rızkını çıkarmaya çalışan Nuri Usta'nın öyküsü. Sayfaları geride bıraktıkça, karşımda gittikçe büyüyen heybetiyle dikilmeye devam eden; iyiliğin ve haksızlığa karşı yürekli duruşun timsali Nuri Usta. Toplumdaki ahlâki yozlaşmaya rağmen dürüstlüğünden ödün vermeksizin, savaş dönemi zenginlerinin sömürüsü altında yaşam mücadelesine devam eden işçi sınıfının hayatını Birinci Dünya Savaşı, işgal yılları, Millî Mücadele, Cumhuriyet dönemi dekorlarında gözler önüne seriyor Nazım Hikmet.

İnandığı siyasi ideolojiyi Türk insanının sahip olduğu hoşgörü ile harmanlayarak, mazlumun yanında duran, zayıfı kollayan, azıcık aşını ihtiyacı olan ile paylaşan, affetme büyüklüğünü göstermekten hiç vazgeçmeyen ideal insan tipini karşımıza çıkarıyor yazar. Fakir evinde Gorki'nin Ana'sını okuyan, yorumlamaya çalışan, asıl zenginliğin para ile değil; iyilikle, erdemle, bilgiyle kazanılacağına inanmış gizli kahramanlardır bu insanlar. Gittikçe yozlaşan bir dünyada, kültür ve bilgi ile beslenmeyen bir hayatın nihayetinde mahva sürükleneceğini biraz da didaktik bir üslupla aktarıyor okura. Nazım'ın idealindeki insana ve aydına duyduğu bir özlemdir bu kitap.

Nuri Usta'nın karakterinde vücuda gelen, Nazım'ın sosyalizme olan yakınlığı sebebiyle de romanda sol görüşün kanlı canlı bir temsilcisi olarak karşımıza çıkan Türk emekçisinin mücadelesini okurken aklıma rahmetli Barış Manço'nun "halat gibi bileğiyle, yayla gibi yüreğiyle" Halil İbrahim sofrasının baş köşesine davet ettiği dürüst insanlar geldi. Yaşadığı felaketi dahi tevekkülle karşılayan ve isyan etmeyen kâmil insanlar...