Kör Baykuş

Gerçek ile rüya arasındaki ayrım nerede başlar? Hayal edilen aslında yaşanılan mıdır? Kör Baykuş, anlatımıyla ve yazarının kullandığı simgelerle okurunu düşünmekten çok hissetmeye yönlendiren; sezgi dünyasının gizemli patikalarında gezinmeye davet eden önemli bir yapıt olarak karşımıza çıkıyor.

Sâdık Hidâyet'i anlayabilmek için onun yaşamını, Pehlevi iktidarı altında İran'ın deneyimlediği baskıyı, II. Dünya Savaşı sonrasında ülkenin kazandığı düşünülen özgürlüğün kör bir umuttan öteye gidememiş olduğunu dikkate almak gerekiyor.

Kitapta çok güçlü bir şekilde tasvir edilen ve karşı konulmaz hislerle arzulanan kadın imgesi, gerçekte saflığa ve güzelliğe duyulan sonsuz isteğin satırlara yansımasıdır. Aydın insanın; iktidar, toplum ve gelenekler sınırları içerisinde arayıp meydana çıkarmak ve yüceltmek istediği ideale asla ulaşamaması ve bu umarsız çabası sonucunda düştüğü çaresizliği semboller yoluyla satırlara aktarıyor yazar. Ne gariptir ki, bu ideale ulaştığında o saflığı kendi elleriyle yok eden yine aynı aydın kişidir.

Zengin bir betimlemeyle okurun hayal dünyasında resmedilen karakterler nihayetinde aynı insanda can bulmaktadırlar. İyi ile kötünün, güzel ile çirkinin ayırt edilemediği bir iç içe geçmişlik hâli içerisinde tekrar eden duygular zinciri; aslında iktidara duyulan nefretin, toplumu yozlaştıran insanların zavallılığına yapılan göndermenin ve tüm bu kendini tekrar eden sarmal içerisinde düşünen insanın çaresizliğinin bir yansımasıdır.

Yazarın çocukluğunda, bir hayvanın kurban edilişi karşısında yaşadığı dehşetin izlerini, kitapta mahalle kasabının bir koyunu parçalarına ayırmasını ve eserin kahramanının nihayet sahip olduğu kadını hunharca öldürüşünü çarpıcı şekilde betimleyen satırlarda görüyoruz. Sâdık Hidâyet, toplumda yer edinmiş eylemlerin benliğinde yarattığı olumsuz etkilere ve yaşadığı kötü deneyimlere kitabında çarpıcı imgeler olarak başarıyla yer veriyor.

Kitabın ulaştığı son, iyi ile kötü kavramlarının aslında aynı bedende kök salabileceğini bir kez daha gözler önüne seriyor.